Naświetlanie promieniami IR to zabieg z działu światłolecznictwa Podczas zabiegu organizm pacjenta poddawany jest działaniu promieniowania IR (podczerwonego). Jest ono niewidzialne dla człowieka, ale warto zaznaczyć, że występuje naturalnie wspólnie ze światłem widzialnym. Promieniowanie podczerwone generuje uczucie ciepła. To właśnie za jego przyczyną odczuwamy ciepło podczas ekspozycji bezpośrednio na słońce. Promieniowanie IR dzieli się ze względu na długość fali oraz głębokość na jaką wnika na:
- IR A – 780-1500 nm – promieniowanie krótkofalowe, wnika ono na głębokość do 3 cm, jednak znaczna część promieniowania ulega odbiciu od skóry;
- IR B – 1500-4000 nm – promieniowanie średniofalowe, w większości zostaje pochłonięta przez skórę i tkankę podskórną na głębokości 0,3-1 cm;
- IR C – 4000-15000 nm – promieniowanie długofalowe, wnika na głębokość 0,05-0,3 cm.
Najpowszechniej używanym aparatem generującym promieniowanie IR jest lampa Sollux. Wytwarza ona również promieniowanie widzialne, co wywołuje dodatkowe efekty terapeutyczne.
Działanie solluxa na organizm
Promieniowanie IR poprzez wytwarzanie w tkankach ciepła wpływa na zmniejszenie napięcia ścian naczyń krwionośnych (a dokładniej naczyń włosowatych znajdujących się w skórze), przez co następuje ich rozszerzenie. Objawem jest rumień cieplny. Ma on nieregularne brzegi, co jest spowodowane rozszerzeniem naczyń głębiej położonych. Udowodniono, że w przypadku naczyń krwionośnych narządów głębiej położonych występuje odwrotne działanie niż ma to miejsce w przypadku naczyń zgromadzonych w skórze, z wyjątkiem naczyń nerek, śledziony, głowy i naczyń wieńcowych serca. Jest to mechanizm kompensujący przesunięcie krwi w organizmie, tak aby nie zaburzało to pracy serca. W przypadku rozszerzenia naczyń krwionośnych skóry dochodzi do zwężenia naczyń krwionośnych narządów głębiej położonych. Umiarkowane korzystanie z promieniowania IR nie powoduje z tego tytułu trwałych dolegliwości zdrowotnych. Wpływa ono na zwiększenie wydzielania potu (mechanizm termoregulacji organizmu). Pozytywne działanie obserwuje się również w przypadku układu chłonnego. Szybsze krążenie krwi przyczynia się do lepszego wchłaniania obrzęków i krwiaków. Nie należy jednak stosować naświetlania promieniami IR bezpośrednio po urazie, gdyż może to doprowadzić do zwiększenia stanu zapalnego. Po zabiegu pacjenci są wypoczęci i rozluźnieni, gdyż generowane ciepło wpływa na zmniejszenie napięcia mięśni. Zaobserwowano stymulację wydzielania endorfin (tzw. hormon szczęścia), które powodują podniesienie progu odczuwanego bólu (działanie przeciwbólowe). Promieniowanie IR powoduje przyspieszenie przemiany materii, jednocześnie wpływając pozytywnie na procesy regeneracyjne. Niekiedy podczas zabiegów stosowane są filtry, które mają za zadanie zablokowanie promieniowania o danej długości fali. Dzięki ich zastosowaniu w czasie terapii, możliwe jest osiągnięcie pożądanych efektów terapeutycznych. Zalicza się do nich następujące filtry:
- Czerwony – blokuje promieniowanie z wyjątkiem czerwonego i podczerwonego, działa przeciwzapalnie, jest stosowany w przypadku oparzenia promieniami UV oraz w procesach regeneracyjnych;
- Niebieski – przepuszcza niebieskie promienie widzialne, które wykazują działanie przeciwbólowe;
Główne wskazania zabiegu sollux: |
Stany po urazach (nie wcześniej niż po 48 h od wystąpienia urazu) |
Schorzenia reumatoidalne w fazie przewlekłej |
Przewlekłe zapalenie stawów, jamy ustnej, zatok przynosowych, ucha zewnętrznego, stawów żuchwy |
Zespoły przeciążeniowe |
Trudno gojące się rany |
Oparzenia po naświetlaniu promieniami UV |
Stany po zapaleniach bakteryjnych i odmrożeniach |
Nerwobóle i inne zespoły bólowe |
Zmiany skórne w odrze, czyraczności, półpaścu |
Główne przeciwskazania zabiegu sollux: |
Znaczne uszkodzenia układu krwionośnego (np. miażdżyca) |
Czynna gruźlica płuc |
Ostre stany zapalne |
Zagrożenie krwawieniami |
Choroba zakrzepowa żył kończyn dolnych |
Ciąża |
Padaczka |
Nowotwory |
Nieustabilizowane choroby układu krwionośnego |
Stany gorączkowe |
Zaburzenia czucia |